Nawożenie w upraw kukurydzy – optymalne wsparcie dla idealnego rozwoju

Pozostałości po fermentacji (poferment) z biogazowni są popularnym nawozem w rolnictwie ze względu na wysoką zawartość składników odżywczych. Może występować w postaci stałej lub płynnej i nazywany jest również pulpą biogazową.
KWS przebadał wpływ fermentacji na zawartość suchej masy i składników odżywczych. Efekty te zawsze zależą od czasu przebywania substratów w fermentatorze, temperatury w fermentatorze, obciążenia objętościowego fermentatora oraz warunków fizycznych i chemicznych.

Jakie ilości składników odżywczych zawiera każdy nawóz?

Wybór nawozu o odpowiednim składzie jest bardzo ważny aby zagwarantować optymalną dostępność składników odżywczych dla rośliny. KWS przygotował listę z zawartością składników odżywczych różnych nawozów

Źródło: Izba Rolnicza

Azot jest niezbędny dla wzrostu roślin, zdrowotności roślin, a co za tym idzie również dla plonu. Przestrzeganie właściwych dawek ma tu kluczowe znaczenie nie tylko z punktu widzenia środowiska, ale także zdrowotności roślin. Podstawą jest dawkowanie bazujące na potrzebach roślin.

Ogólnie zaleca się stosowanie azotu w ilości około 140–200 kg N/ha (w zależności od zakładanego plonu).
We wczesnej fazie rozwoju kukurydzy istnieje wysokie ryzyko, że azot w postaci azotanów zostanie wymyty przez deszcze do głębszych warstw gleby Azot w postaci jonów amonowych nie jest związany z glebą i dlatego nie jest narażony na wypłukiwanie. Ponadto kukurydza jest w stanie wchłaniać jony amonowe na bardzo wczesnym etapie rozwoju. W celu ekonomicznej, ekologicznej i strukturalnej optymalizacji dostarczania azotu roślinom zarówno zawartość Nmin, jak i uzupełnienie azotem, muszą być uwzględnione w trakcie wegetacji. Aby określić dawkę azotu podczas nawożenia, oprócz pożądanej wielkości plonu, należy uwzględnić różne źródła zaopatrzenia w azot i przyczyny jego strat.

Stosowanie nawozów azotowych reguluje rozporządzenie w sprawie nawozów sztucznych.

W przypadku fosforu zalecane jest nawożenie na glebach średnią ilością 40–80 kg/ha P₂O₅ .

Na wczesnym etapie rozwoju, zwłaszcza w niskich temperaturach, kukurydza wykazuje słabe pobieranie fosforanów. W tej fazie wzrostu system korzeniowy rośliny kukurydzy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, a zdolność pobierania fosforanów jest niska, szczególnie na zimnych, nieaktywnych glebach lub w niskich temperaturach. Z reguły niedobór fosforanów jest przejściowy.

Zaopatrzenie w fosforany odpowiednie na tym etapie najlepiej jest uzyskać poprzez nawożenie pod korzeń wraz z dodatkiem azotu na start. W praktyce są stosowane głównie nawozy NP (np. DAP, MAP). Na stanowiskach o wysokiej zawartości fosforu, dawki nawozów fosforowych można zmniejszyć bez negatywnych skutków dla roślin. Odpowiednie są nawozy NP wzbogacone w azot (np. stosunek N/P 20 + 20, 25 + 15). Nawożenie podkorzeniowe jest bardzo efektywnym sposobem nawożenia. Dawka 30 kg fosforanu plus odpowiednia ilość azotu zapewnia odpowiednią dostępność składników odżywczych dla młodych roślin.

W przypadku nawożenia potasem zaleca się ilość 200–240 kg/ha K₂O.

Potas bierze udział w aktywacji wielu enzymów w metabolizmie roślin i wpływa na tworzenie tkanek i węglowodanów. Ponadto potas jest odpowiedzialny za utrzymanie ciśnienia osmotycznego komórek, a tym samym za regulację bilansu wodnego. Niedobór potasu hamuje wchłanianie wody. Niedobór potasu w połączeniu z nadmiarem azotu dodatkowo obniża odporność na szkodniki i choroby. Rośliny optymalnie zaopatrzone w potas znacznie lepiej przetrwają okresy suszy.

Dobra dostępność potasu zwiększa stabilność łodyg, ich odporność na gnicie i jest ważna w okresie wypełniania kolb. Jak wszystkie rośliny bogate w węglowodany, kukurydza ma bardzo wysokie zapotrzebowanie na potas. Do końca wiechownia kukurydza średnio pobiera około 240 kg K₂O na hektar W celu określenia zapotrzebowania na nawóz należy również wziąć pod uwagę wyniki aktualnych badań gleby. Zalecenie nawozowe na stanowiska, w których występuje normalny poziom potasu: Korn-Kali na wiosnę dla kukurydzy na ziarno i kiszonkę. Przy średnim poziomie plonów 5–6 dt/ha, przy wysokim poziomie plonów 6–7 dt/ha (źródło: K + S Kali GmbH).

W przypadku magnezu zaleca się nawożenie 40–70 kg/ha MgO.

Większość magnezu (dwie trzecie) jest wchłaniana pomiędzy zwarciem rzędów a kwitnieniem. W przypadku gleb o niedostatecznej podaży zaleca się rozsiew 2–5 dt/ha kizerytu lub 1–2 dt/ha kizerytu (pod korzeń) w połączeniu z nawozami NP (źródło: K + S Kali GmbH).

W przypadku gleb o normalnej zasobności zapotrzebowanie kukurydzy na magnez najłatwiej zaspokoić, stosując nawozy mineralne zawierające magnez (np. Korn-Kali) i wapno. Wapno palone lub chałupnicze zawiera około 5–15% MgO. Podaży magnezu nie można zapewnić jedynie poprzez nawożenie płynną gnojowicą, ponieważ stosunek potasu do magnezu w gnojowicy wynosi około 4, czyli jest zbyt wysoki: 1.

Nawożenie 30–40 kg/ha S jest idealne, w zależności od zapotrzebowania na składniki odżywcze.

Ze względu na zmniejszający się napływ siarki z powietrza (< 10 kg/ha) w ostatnich latach nawożenie siarką nabrało większego znaczenia dla zapewnienia plonów i ich jakości. Większość siarki w glebie (do 90%) ma postać organiczną i jest dostępna tylko po mineralizacji. Dynamika konwersji składników odżywczych siarki jest porównywalna z dynamiką konwersji azotu. Na glebach lekkich można się spodziewać wypłukiwania. Nawożenie siarką musi być dostosowane do potrzeb plantacji i powinno odbywać się w połączeniu z nawożeniem azotem. Siarka poprawia również wykorzystanie azotu.

W gospodarstwach z inwentarzem niedobór siarki jest stosunkowo mało prawdopodobny, ponieważ np. poprzez gnojowicę siarka przedostaje się do gleby w tempie 0,3–0,5 kg/m³ .

Dobra zawartość wapna wpływa korzystnie na strukturę gleby, żywotność gleby i daje pewność plonów. Ryzyko kompakcji (zagęszczenia) lub osiadania gleby jest zmniejszone, co ma pozytywny wpływ na wzrost roślin. Zalecany nawóz zawsze zależy od typu gleby i wartości pH gleby.

Pozytywne skutki wapniania z 1,5–2 t/ha CaO:

• Polepszenie struktury gleby i ocieplenia
• Zapobieganie zamulaniu i zakwaszaniu

W zależności od typu gleby należy dążyć do osiągnięcia określonych wartości pH.

Konsekwencje zbyt wysokich wartości pH:
Dostępność mikroskładników zmniejsza się wraz ze wzrostem poziomu pH.

Konsekwencje zbyt niskich wartości pH:

• Obniżenie dostępności składników odżywczych
• Uwalnianie pierwiastków toksycznych
• Zmniejszenie aktywności biologicznej
• Osłabienie strukturalne gleby

Przyczyny zakwaszania gleby:

• Wydzieliny korzeni roślin i organizmów glebowych
• Wydzielanie roślin
• Wypłukiwanie (100–400 kg CaO/ha na rok)
• Stosowanie nawozów zakwaszających (np. siarczanoazotanu amonu, mocznika)

Dostarczanie pierwiastków śladowych jest dyskusyjna zwłaszcza w lokalizacjach o wysokich plonach i suchszych.

Nawożenie można wykonać naglebowo lub nalistnie. W nawożeniu na glebę technika wysiewu jest czynnikiem ograniczającym, w nawożeniu dolistnym limiterem jest faza rozwojowa kukurydzy. Ponadto różne czynniki siedliskowe i pogodowe mają wpływ na skuteczność mikroelementów, jak pokazano w poniższej tabeli.